Derviş Zaim ’den Yeni Bir Çağdaş
Sanat Enstalasyonu: Ayna
1. Lefkoşa Bienali – 7 Kasım / 6 Aralık 2025

Yönetmen, yazar Derviş Zaim, sinema ve edebiyat alanındaki
üretimlerine paralel olarak çağdaş sanat girişimlerinde yeni bir sayfa
açıyor. Zaim, 2024 yılında “Berzah” adlı ilk enstalasyon-performansıyla
dikkat çekmişti. Şimdi ise, Arkhe tarafından düzenlenen 2. Lefkoşa
Bienali kapsamında “Ayna” adlı çağdaş sanat enstalasyonuyla izleyiciyi
yüzleşmeye, bağışlamaya ve merhamete davet ediyor. Etkinlik 7
Kasım–6 Aralık 2025 tarihleri arasında Lefkoşa’da gerçekleşiyor.
Metinlerarasılık Üzerine Bir Sanatsal Arayış

“Ayna”, Derviş Zaim’in sanatında sıkça rastlanan metinlerarasılık
izleğini çağdaş sanat alanına taşıyor. Sanatçının ikinci belgeseli
“Tavuri”den esinlenen bu enstalasyon, sinema, mitoloji ve çağdaş
sanatlar arasında kurulan yeni bir diyalog niteliğinde. Mekânda, Tavuri
belgeseli için (Mustafa Serttaş) ile yapılan çocukluk, askerlik, ganimet,
dolandırıcılık, adalet, evlilik konulu röportaj videoları yer alıyor.
Videoların karşısına ve arkasına konumlandırılan iki aynada ters yazılan
‘Hırsız kim?’ soru cümlesi İngilizce ve Türkçe olarak göze çarpıyor. Ters
yazılan cümlelerin ikinci aynaya yansımaları sayesinde seyirci onların
ne olduğunu kavrıyor ve böylece enstalasyonun çağrışımlarının
zenginleşebilmesine imkan tanınıyor. Ayrıca Batı mitolojisinin hırsızlıkla
ilişkilendirilen figürü Hermesin kanatlı sandaletlerini hatırlatan bir çift
çarık, salonun ortasındaki ekranların üzerine yerleştirilmiş, mekanın
değişik noktalarına kanadı ve Hermes’i hatırlatan kuş tüyleri

serpiştirilmiştir.

Derviş Zaim’in tanımıyla:

“Ayna, izleyiciyi hem kendisiyle, hem dolandırıcı Tavuri’yle, hem de
mitolojik Hermes figürüyle karşı karşıya bırakan bir deneyimdir.”
Ziyaretçiler, aynalara baktıklarında hem kendi yansımalarını hem
Tavuri’yi, hem de Hermes’i çağrıştıran bir çift çarık ile kuş kanatlarına
gönderme yapan tüyleri aynı anda görebiliyor. Bu düzenleme

sanatçının “merhamet, bağışlanma ve yüzleşme” temalarına yaptığı

metaforik bir çağrı niteliğinde.

Tavuri Belgeselinden İlhamla

Derviş Zaim’in 2023 yılında dünya prömiyerini belgesel alanının önemli
festivallerinden True False Festivali’nde yapan “Tavuri” adlı yapıtı,
Kıbrıs’ın efsanevi dolandırıcısı Mustafa Serttaş (Tavuri)’nin yaşam
öyküsünü konu alıyor. Hayatı boyunca şiddete başvurmadan işlediği
suçlarla “efsane”ye dönüşen Serttaş, iki kez hükümlü olduğu Lefkoşa
Cezaevi’ni dolandırmasıyla dikkat çekmişti. Belgesel, suç, özgürlük,
kötülük ve toplum ilişkisini sorgularken, Zaim’in çocukluk döneminde
tanıdığı Tavuri karakteriyle kurduğu kişisel bağı da içselleştiriyor.
“Ayna” enstalasyonu, Tavuri belgeselinin çağdaş sanat alanındaki

düşünsel devamı olarak kabul ediliyor.
Berzah’tan Ayna’ya: Süreklilik Arayışı

Zaim’in çağdaş sanat yolculuğu 2024’te Eklektik Manifest kapsamında
sergilenen “Berzah” adlı enstalasyon-performansla başlamıştı.
“Berzah”, yönetmenin Rüya filmi ve Rüyet romanı arasındaki bağı

çağdaş sanat diliyle tamamlayan ilk çalışmasıydı.
“Ayna” ise bu çok-disiplinli üretimin ikinci halkasını oluşturuyor.
Yönetmen, “Berzah” ile “Ayna”yı kişisel ve sanatsal tarihinin yeni

durakları olarak tanımlıyor:

“Kıbrıs, benim hem kişisel geçmişimin hem de sanatsal üretimimin
köklerinin bulunduğu yer. Bu topraklarda, sinemadan, edebiyattan
hareket ederek çağdaş sanata uzanan bir ağ kurmak benim için büyük

bir mutluluk.”
Derviş Zaim Hakkında

1964 yılında Limasol’da doğan Derviş Zaim, Boğaziçi Üniversitesi
İşletme Bölümü’nü bitirdikten sonra Warwick Üniversitesi’nde Kültürel
Çalışmalar alanında yüksek lisans yaptı. Maltepe Üniversitesi’nde
Sanatta Yeterlik programını bitirdi. 1996’da çektiği Tabutta Rövaşata
ile Türk sinemasında çığır açtı. Filler ve Çimen, Çamur, Cenneti
Beklerken, Nokta, Gölgeler ve Suretler ve Flaşbellek gibi filmleriyle
birçok ulusal ve uluslararası ödül kazandı. Ares Harikalar Diyarında ve
Rüyet adlı romanlarıyla edebiyatta da güçlü bir kimlik kazandı.
Zaim, bugün hem sinema, hem edebiyat, hem de çağdaş sanat

alanında üretmeye devam ediyor ve disiplinlerarası bir sanat dili

kurmaya çalışıyor.

Etkinlik: 2. Lefkoşa Bienali – “Ayna” Enstalasyonu
Tarih: 7 Kasım – 6 Aralık 2025
Yer: Arkhe / Lefkoşa
Daha fazla bilgi: www.derviszaim.com